Kriminoloji Nedir?
Kriminoloji; Latince crīmen, “suçlama” ve Yunanca λογία, -logia “bilim” kavramlarından oluşan ve “suç bilim” olarak çevrilen bir kavramdır.Kriminolojinin Türkçe karşılığı “Suç Bilimi”dir. Kriminoloji; hem bireysel hem de sosyal düzeylerde ceza davranışının doğası, kapsamı, yönetimi, nedenleri, kontrolü, sonuçları ve önlenmesinin kapsayan bilimsel çalışmalardır.
Kriminolojinin tarihte ilk olarak kim tarafından kullanıldığına dair kesin bilgi olmamasına rağmen 1851-1911 yılları arasında yaşayan Fransız doktor Paul Topinard’ın bu kavramı kullanan ilk kişi olduğu düşünülmektedir. İtalyan yargıç Garofalo 1855 yılında La Criminologie (Kriminoloji) adlı kitabını yayınlayarak büyük oranda bu bilimin tanınmasını sağlamıştır. Ancak kriminolojinin tarihi daha eski zamanlara dayanmaktadır. 1248 yılında Çinli yargıç Song Ci’nin kaleme aldığı Xi Yuan Lu (Yanlışları Yıkamak) adlı kitabında olay yerinden delil toplamanın önemi, ölümden sonra geçen sürenin sinek ve larvalarla hesaplanması, kemik kırıklarının değerlendirilmesi gibi konulara rastlanır.
Kriminoloji'ye önem 18. yüzyıl ve 19. yüzyılın ortalarına doğru artmıştır. Bu dal diğer bilim dallarına kıyasla daha yeni bir bilim dalıdır. Kriminoloji çok sayıda bilim dalıyla ortak çalışır. Bunlardan bazıları; antropoloji, biyoloji, nöroloji, psikoloji, psikiyatr,adli bilimler, sosyoloji, istatistik, hukuk, ekonomi ve eğitimdir. Bu dallardan aldığı bilgileri kullanan ve bunları sentezini yapan bir üst disiplin niteliğidir. Genel olarak kriminolojinin soruşturmalarını üç çizgi üzerinde yönlendirdiği söylenebilir: birincisi, ceza hukukunun doğasını ve yönetimini ve geliştirdiği koşulları araştırır, ikincisi, suçun nedenini ve suçluların kişiliğini analiz eder; üçüncüsü, suçun kontrolünü ve suçluların rehabilitasyonunu inceler. Dolayısıyla kriminoloji, yasama organlarının, kolluk kuvvetlerinin, yargı kurumlarının, ıslah kurumlarının ve eğitim, özel ve kamu sosyal kurumlarının
faaliyetlerini kapsamaktadır.
Kriminoloji Düşünce Okulları
18. yüzyılın ortalarında, sosyal filozoflar suç ve hukuk kavramlarını düşündükçe kriminoloji ortaya çıktı . Zamanla, birkaç düşünce okulu gelişmiştir. Erken kriminoloji teorisinde 18. yüzyılın ortalarından yirminci yüzyılın ortalarına kadar uzanan üç ana düşünce okulu vardır: Klasik , pozitivist ve chicago . Bu düşünce okullarının yerini, alt kültür, kontrol, zorlanma, etiketleme, kritik kriminoloji , kültür kriminolojisi , postmodern kriminoloji , fenminist kriminolojisive aşağıda tartışılan diğerleri gibi çeşitli çağdaş kriminoloji paradigmaları almıştır .
Klasik Okullar
18. yüzyılın ortalarında ortaya çıkan ve kendi temeline faydacı felsefesi. Bu okulların düşüncesi;
- İnsanlar nasıl hareket edeceklerini seçme özgürlüğüne sahiptir .
- Caydırmanın temeli, insanların zevk arayan ve acıdan kaçınan ' hedonistler ' ve her eylemin maliyetlerini ve faydalarını tartan 'rasyonel hesap makineleri' fikridir. İrrasyonalite ve bilinç dışı hareketlerin ' motivasyon aracı ' olma olasılığını göz ardı eder .
- Ceza maliyetleri (cezalar) yararından fazla olarak (yeterli şiddette), suç insanları caydırmak edebilir ve ceza şiddeti suç ile orantılı olmalıdır.
- Ceza ne kadar hızlı ve kesin olursa, cezai davranış için caydırıcılık o kadar etkili olur.
Bu okul, penolojide büyük bir reform sırasında , toplum aşırı ceza uğruna hapishane tasarlamaya başladığında gelişti . Bu dönemde birçok yasal reform, Fransız Devrimi ve ABD'de hukuk sisteminin gelişimi de görülmüştür .
Pozitivist Okullar
Klasik okul düşüncesinin hür irade görüşünün
aksine, Pozitivist okul suçu bireyin kontrolü
dışında cereyan eden bir olay olarak ele alır. Bu okullar üç bölümden oluşur: Biyolojik, psikolojik ve sosyal pozitivist. Biyolojik Pozitivizm, bu suçluların ve cezai davranışlarının, temel iç "kusurlar" nedeniyle beyin veya DNA'daki "kimyasal dengesizliklerden" veya "anormalliklerden" kaynaklandığı inancıdır. Psikolojik Pozitivizm, cezai eylemlerin veya söz konusu suçları yapan kişilerin kendilerini iç faktörlerden ötürü yaptıkları kavramdır. Düşünce okulunun suçluların suçlu olarak doğduğunu söyleyen biyolojik pozitivizmden farklıdır, oysa psikolojik perspektif iç faktörleri tanır, ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere, küfürlü ebeveynler, küfürlü ilişkiler, uyuşturucu sorunları, vb
Sosyolojik Pozitivizm olarak adlandırılan Sosyal Pozitivizm, suçluların toplum tarafından üretildiği düşünce sürecini tartışır. Bu okul, düşük gelir düzeylerinin, yüksek yoksulluk / işsizlik oranlarının ve kötü eğitim sistemlerinin suçluları ve suçları yarattığını ve körüklediğini iddia ediyor
Chicago Okulları
Chicago Okulu, 20. yüzyılın başından 1950’lere kadar süren süreç
içerisinde geliştirdiği yöntem ve çalışmalar ile şehircilik içerisinde
özgün ve öncü bir konuma sahip olmuştur. Kendi dönemi içerisinde yapılan tüm kent çalışmalarında etkisi bulunan Chicago Okulu
daha sonraki süreçte geliştirilen kent kuramlarının hemen hemen
hepsinde kendisine referans verilen bir konumda olmuştur
Kriminolojinin faydaları
Kriminoloji bilimi toplumsal açıdan önemi ve faydaları büyük olan bilim dallarından biridir. Suçları önleme aşamasında aydınlatıcı bilgiler sunan kriminoloji suçların incelenmesi ve bu sayede insan davranışlarının daha kolay anlaşılmasını sağlamayı amaçlar. İnsanın neyi niçin yaptığını saptamayı sağlayan kriminoloji ile suçluların davranış ve tutumlarını anlamak kolaylaşır. Ayrıca kriminoloji sayesinde toplum daha iyi anlaşılarak, toplumun suç doğuran yönleri, toplumu suça iten etkenler de gerçekçi bir göz ile incelenebilir.
Kaynakça
Yorumlar
Yorum Gönder